Tuesday 29 December 2009

Hartepijn in dromerige zomer

Naissance des pieuvres van Céline Sciamma


Je zou toch zeggen dat het platgetreden onderwerp van eerste liefdes en ontluikende seksualiteit zijn zeggingskracht eens een keer verliest. De twijfel, de onzekerheid, de op hol geslagen hormonale huishouding; niet alleen hebben we het allemaal zelf al meegemaakt, ook is het door talloze auteurs in alle media nog eens dunnetjes overgedaan.

Op het eerste gezicht lijkt Naissance des pieuvres weinig aan het bestaande werk toe te voegen. Marie en Anne, vijftienjarige boezemvriendinnen, zijn respectievelijk verliefd op het mooiste meisje en de mooiste jongen uit het zwemteam, maar helaas lijken die alleen maar oog voor elkaar te hebben. Dat ontaardt in Annes geval in een aantal voor de hand liggende, tragikomische scènes waarin ze jammerlijk faalt om de jongen van haar dromen te veroveren.

Gelukkig is de andere helft van het verhaal een stuk interessanter. De film vermijdt de luchtigheid van Fucking Åmal doordat Sciamma en haar actrices de personages helemaal serieus nemen, en de toenadering tussen Marie en Floriane volledig geloofwaardig is opgebouwd. Wat ook helpt is de prachtige, dromerige cinematografie waarmee Sciamma het verhaal vormgeeft; aan het begin van hun vriendschap komt Marie de synchroonzwemtraining van Floriane bezoeken, en de onderwaterbeelden in deze scènes zijn surrealistisch en adembenemend mooi.

Verrassend genoeg is Floriane het personage dat je het meest bijblijft. Vanwege haar schoonheid worstelt zij nog het meest met seksualiteit - het is voor haar meer een wapen dan een liefdesaangelegenheid. Actrice Adèle Haenel levert een zeer genuanceerde rol af: Floriane is kwetsbaar en ongenaakbaar, ondoorgrondelijk en toch sympathiek.

In de prachtige laatste scènes zet Sciamma een genadeloos beeld neer van de versier- en sekscultuur onder haar zestienjarige personages. Het is eten of gegeten worden; wie zich kwetsbaar opstelt, verliest. Ook dat is natuurlijk geen nieuw inzicht, maar zelden werd het zo mooi neergezet als hier. 4 sterren (van de 5).

Naissance des pieuvres van Céline Sciamma. Met Pauline Acquart, Louise Blachère en Adèle Haenel. Te koop en te huur op DVD (onder de Engelse titel Water lilies).

Gek van verdriet

Keane van Lodge Kerrigan


Gekte is iets waarvoor we ons afsluiten. Als William Keane in een druk metrostation voorbijgangers om hulp vraagt, laten ze hem links liggen, omdat ze aanvoelen dat er iets mis met hem is. Als kijker ben je echter tot zijn gezelschap veroordeeld, en de confrontatie met de waanzin maakt Keane een onvergelijkbare ervaring.

Keane is sinds de verdwijning van zijn dochtertje (een week geleden? een maand? een jaar?) koortsachtig naar haar op zoek. Hij is duidelijk de weg kwijt, en lijdt aan waanbeelden en paranoia. Vanwege de claustrofobische cameravoering die Kerrigan hanteert wordt de kijker deelgenoot van Keane's gedachtenwereld; het verdriet, de angst en de schuldgevoelens die hij voelt zijn tastbaar. In een intense hoofdrol weet Damian Lewis iedere gedachtensprong te duiden; zijn onvoorspelbaarheid maakt ieder sociaal contact een zenuwslopende ervaring, maar omdat je weet wat voor tragedie er aan Keane's gedrag ten grondslag ligt verlies je geen moment je sympathie voor hem.

Kerrigan gaat echter nog een stapje verder. In het hotel waar Keane overnacht komt hij Lynn, een jonge moeder, en haar zevenjarige dochter Kira tegen. Na een stroeve eerste ontmoeting ontstaat er toenadering tussen Lynn en William. De spanning is vanaf dat moment te snijden: zal dit breekbare contact een louterend effect hebben op Keane, of krijgt zijn psychose toch weer de overhand?

Hoewel sommige scènes tussen William en Kira net iets tè zoet zijn (het meisje wordt wat te engelachtig neergezet) doet Kerrigan verder nergens concessies die ten koste gaan van de geloofwaardigheid. Dat levert een compromisloos en hartverscheurend portret op dat de waanzin beangstigend dichtbij laat komen. 4 sterren (van de 5).

Keane van Lodge Kerrigan. Met Damian Lewis, Amy Ryan en Abigail Breslin. Te koop en te huur op DVD.