Saturday 16 January 2010

Een verkwanseld leven

Krapps Laatste Band van NTGent


Onder de naam Le Salon des Exilés bracht de Monty in Antwerpen vorig jaar een bijzonder project op de planken: de artistiek leiders van het Toneelhuis, NTGent en Toneelgroep Amsterdam zouden elk een productie voor de kleine zaal regisseren, en de resulterende stukken waren in een periode van twee weken in de Monty te zien. Guy Cassiers en Ivo van Hove bewerkten respectievelijk De Rechter en De Beul en La Voix Humaine, en Johan Simons koos voor Krapps Laatste Band van Samuel Beckett.

De tekst van het stuk beslaat nauwelijks tien pagina's. Een oude man luistert op zijn 69e verjaardag naar een opname die hij zelf dertig jaar eerder heeft ingesproken. Krapp onderbreekt de tape echter voortdurend, zó wordt hij geraakt door de blinde ambitie van zijn jongere zelf. Vervuld van zijn eigen schrijverschap zwoor hij de liefde af om zich volledig op zijn kunst te kunnen storten; nu is hij onbekend èn onbemind.

In de enscenering van Simons kun je Krapps Laatste Band eigenlijk geen monoloog meer noemen; het woord solo lijkt meer op zijn plaats. De regisseur en zijn fenomenale speler (Steven van Watermeulen) besteden namelijk net zo veel tijd aan het stille spel als aan het woord. Er wordt uitgebreid de tijd genomen om het hoofdpersonage neer te zetten als een totaal afgetakelde en ontredderde man. In het sublieme decor moet Van Watermeulen door liters aarde wroeten om ook maar iets gedaan te krijgen; kleding, drank, glazen, alles is bedolven.

Als na een half uur van totale hulpeloosheid de tape eindelijk wordt aangezet, slaat het contrast in als een bom: de jongere Krapp is een koude intellectueel die de wereld met achteloze afstandelijkheid gadeslaat. Krampachtig mompelt de oude man de woorden na, soms met bittere humor, soms woedend, koortsachtig op zoek naar een herinnering, een inzicht, wat eigenlijk? De pijnlijke afstand tussen heden en verleden blijft onoverbrugbaar.

Het ongelofelijk gedetailleerde spel van Van Watermeulen, de sterke opbouw en het strakke lichtontwerp maken Simons' bewerking tot een kraakheldere theaterervaring. Zonder enige reserve zet Van Watermeulen een gefnuikt leven neer, geknakt door Krapps narcisme, zijn arrogantie en zijn angst voor kwetsbaarheid. 4 sterren (van de 5).

Krapps Laatste Band van NTGent. Regie: Johan Simons. Met: Steven van de Watermeulen. Alleen nog vandaag te zien (16 januari) in de Schouwburg van Amstelveen.