Eind 2008 was een keerpunt in de recente Amerikaanse geschiedenis. Na acht jaar neoconservatieve heerschappij gloorde er weer hoop aan de horizon; het presidentschap van George W. Bush liep op zijn einde. Uitgerekend op dat moment legde Oliver Stone de laatste hand aan zijn film over leven en loopbaan van de scheidende wereldleider.
W. brengt één van 's werelds meest controversiële regisseurs samen met één van de meest omstreden wereldleiders uit de geschiedenis. Gezien Oliver Stone's reputatie, en die van zijn onderwerp, viel het te verwachten dat de resulterende film niet zou uitblinken in subtiliteit. Stone construeert zijn portret uit simpele bouwstenen, en vergroot deze uit. Zo lijkt W.'s hele carrière te zijn gemotiveerd vanuit een Oedipus-complex, is de oorlog tegen Irak een neoconservatief plot om de macht te krijgen over de oliebronnen van het Midden-Oosten en zijn Tony Blair en Colin Powell onschuldige slachtoffers van de oorlogsretoriek van hun collega's.
Natuurlijk zit er een kern van waarheid in al deze observaties, en af en toe slaat de regisseur wel degelijk de spijker op zijn kop; zo wordt mooi neergezet hoe geloof en intuïtie het keer op keer wonnen van de ratio in Bush' regering, en hoe het verschil tussen realiteit en fictie bijna als irrelevant werd beschouwd. De regisseur lijkt echter niet te hebben kunnen beslissen of hij een drama of een satire wilde maken. Het maakt het voor de acteurs erg lastig om een consequente toon te zetten. Vooral van Josh Brolin in de hoofdrol wordt het onmogelijke verwacht; hij moet zowel een absurdistisch incompetente loser als een tragische held neerzetten. Richard Dreyfuss, die Dick Cheney speelt, slaagt wel: juist door zijn keuze om de vice-president niets menselijks of sympathieks mee te geven, zet hij een overtuigend beeld neer van een man die macht als een geboorterecht ziet (het helpt natuurlijk dat Cheney zelf al een karikatuur is).
Al mijn kritiek ten spijt is W. wel degelijk een hele vermakelijke film. Stone schakelt soepeltjes tussen heden en verleden, zet de dingen lekker vet aan en inspireert zijn acteurs tot zeer sappig spel. De film suggereert echter een diepgang die ver te zoeken is: als je op het eind van je film oorlogsbeelden gaat gebruiken om je punt te maken, moet je dat punt wel beter onderbouwen. Op basis van dit soort keuzes hadden we iets meer mogen verwachten dan The Bush Years for Dummies. 3,5 ster (van de 5).
W. van Oliver Stone. Met Josh Brolin, James Cromwell en Richard Dreyfuss. Te koop en te huur op DVD.
