Een goede horrorfilm maken is moeilijker dan het lijkt. Toch lijken veel griezelfilmers het nodig te vinden om hun spookverhaal ook nog van een diepere psychologische laag te voorzien. Als dat lukt, levert het fantastische films op (zoals El espinazo del diablo en The others, om maar een paar voorbeelden te noemen), maar het kan ook zodanig mislopen dat je terugverlangt naar de dagen dat een horrorfilm gewoon nog een horrorfilm was.
Dat is het geval bij El orfanato, een recente Spaanse ghost story. In de film opent de heldin, Laura, een opvangtehuis in het verlaten weeshuis waarin ze zelf is opgegroeid. Als haar geadopteerde zoon Simón de oude vriendjes van Laura begint te zien komen er uiteindelijk nogal wat, haha, geraamtes uit de kast. Regisseur Bayona heeft goed naar zijn voorbeelden gekeken (waaronder Guillermo del Toro, die de film ook heeft geproduceerd) en getracht een film af te leveren die niet alleen beangstigt, maar ook ontroert. In dat laatste faalt hij echter jammerlijk.
Bayona's grootste probleem is dat hij zijn cast niet goed in de hand heeft gehouden. Hoofdrolspeelster Belèn Rueda acteert alsof ze in een tearjerker speelt, zonder een greintje relativering of geloofwaardigheid. Bovendien werkt de jonge speler die als Simón is gecast vanaf moment één op je zenuwen omdat hij geen acteursbot in zijn lijf heeft. Gecombineerd met hemeltergend slechte dialogen, een totaal verkeerd ingeschatte toonzetting (waarmee het toch al overtrokken drama nog eens wordt onderstreept) en een algeheel gebrek aan tempo betekent dit dat je je scènes lang alleen maar kan verbazen over zo veel onkunde.
Dat is vooral zonde omdat Bayona in de overige scènes bewijst dat hij een buitengewoon effectief horrorfilmer is. Het mysterie van het weeshuis wordt stukje bij beetje ontrafeld, en zo lang de film zich daarmee bezighoudt is de spanning te snijden. Bij de gruwelijke dood van één van de hoofdpersonages weet Bayona in het volle daglicht schok op schok te stapelen, en deinst hij ook niet terug voor wat goed toegepaste bloederigheid. En keer op keer bewijst hij dat hij met gemak een ondraaglijk griezelige atmosfeer kan oproepen.
Bayona zet wel schaamteloos alle clichés in, maar je zou hem dat makkelijk kunnen vergeven als hij niet zo hoog had ingezet. El orfanato is echter vlees noch vis en bezwijkt onder alle pretenties. 2,5 ster (van de 5).
El orfanato van Juan Antonio Bayona. Met Belèn Rueda, Fernando Caya en Roger Príncep. Te koop en te huur op DVD (onder de Engelse titel The orphanage).
